Laus virginis nati sonat cum jubilo
Source: Guido Maria Dreves and Clemens Blume, eds.,
Analecta Hymnica Medii Aevi,
Vol. 45b. Cantiones et
Motetten des Mittelalters
(Leipzig: O. R. Reisland, 1904), pp. 145-7, #179.
Laus Virginis.
1a. Laus virginis Nati sonat cum iubilo, Fraus criminis Absit culpae fugato nubilo. |
1b. Parens carens Originis contagio, Totis votis Te carminis laudat praeconio |
2a. Coelus nostri collegii, Laetus festo natalis regii. |
2b. Cedit luctus tristitiae, Redit per te fructus iustitiae. |
3a. Praedestinata nosceris In salutem credentium, |
3b. Sancla priusquam nasceris In lucem orta gentium. |
4a. A prophetis praecognita Signorum aenigmatibus, |
4b. Quae decretis es praedita Donorum charismatibus. |
5a. David semen, stirps regia, Virga Iesse florigera, |
5b. Virgo, proles egregia Servans pudoris foedera. |
6a. Tu stella, Quae bella Procellarum destituis, |
6b. Maria, Spem pia Gratiarum restituis. |
7a. Porta clausa nec pervia, Orta nobis qua lux est praevia; |
7b. Portus maris periculis, Hortus clausus Dei signaculis. |
8a. Signo fons indeficiens Signatus sancti spiritus, |
8b. Redundari sufficiens Mundo fluenta caelitus. |
9a. Audi nos, Dos, Honoris et flos, Inter florum et rosarum milia Tu primatum solus possides. |
9b. Vitae pax, Fax Amoris verax, Quae caelorum regem, nati filia, Nobis placas, cui nunc assides. |
10a. Tu es virtutis Nos trahens exemplum, In odorem post te currimus. |
10b. In spe salutis Ad te, pacis templum, Trementes ab hoste fugimus. |
11a. Cuius dira nequitia, Fallax et infidelis, Seduxit nos ad vitia Deceptionum telis, |
11b. Ut tandem ad supplicia Secum trahat cradelis, Ab eius nos saevitia Semper tueri velis. |
12a. O salus hominum, Curans nos dextera, |
12b. O lumen luminum, Illustrans aethera! |
13a. Tu rubus ardens crederis, Tu vellus Gedeonis, |
13b. Tu arcas sacri foederis, Tu thronus Salomonis. |
14a. Tu caeli sanctuarium, Tu clavis paradisi, |
14b. Verbi Dei sacrarium A patre indivisi. |
15a. Excelsa super sidera, Tibi cedit natura, |
15b. Nam te virtutum opera Praesignant in scriptura. |
16a. Tu ludith fortis, Hester mortis In caput sententiam Convertens Haman pravi, |
16b. Tu Sunamitis. Ioel vitis, Sisaris potentiam Refutans ictu clavi. |
17a. O sancta domina, Precamur miseri : |
17b. Tu nostra nomina Fac caelis inseri. |
18a. Nato commenda Et emenda Nos consilio, |
18b. In hoc dignare Gubernare Nos exscilio. |
19a. A malis erue, Adversa destrue, Statum innocuae Vitae restitue. |
19b. Reatum dilue, Salutem tribue, Stola perpetuae Pacis nos indue. |
20a. Te collaudantes aspice Nos, decus angelorum, |
20b. Quae dignitatis apice Tenes arcem caelorum. |
21a. Eia, solari facie Splendens caeli regina, |
21b. Caelestis aula gratiae, Serra nos a ruina. |
22a. Tu vas virtutum, Nobis tutum Esto scutum Muniens Ab ira Dei magni: |
22b. Tu forma legis, Mater regis, Ductrix gregis, Uniens Morte redemtos agni. |
23a. Te cordis studio Exorat animus, |
23b. Vocis tripudio Melos hoc canimus, |
24a. Ut nos conducas Et adducas Regi Domino, |
24b. Qui regnat tecum Et tu secum Sine termino. |
25a. Qui se dedit in pretium Nostrae redemptionis, |
25 b. Det quoque per te praemium Remunerationis, |
26a. Ut congaudentes Et plaudentes Iugiter Nos unitati trinae |
26b. Laudes pangamus Et canamus Dulciter Regnanti sine fine. |
27a. Sit finis huius carminis Et cantio finita, |
27b. Quae dicitur Laus virginis. Christo laus infinita. |
Dreves notes:
Cantiones Piae 1582 fol. D 1a. (Klemming II, 33 ff. als “Hymnus".) — Das Lied ist augenscheinlich wieder ein auf Christus ungeschickt genug umgekehrtes Marienlied. Denn wie kann ein vernünftiger Mensch von Christus sagen: Porta clausa nec pervia! Cfr. 6a, 1. — 1 b, 1 Natus carens, den Reim zerstörend: vgl. 1 b, 3. — 3a, 1 Praedestinatus.— 3b, 1 Sanctus.— 3b, 2 ortus. — 4a, 1 praecognitus. — 4b, 1 Qui; praeditus. — 6 b, 1 Sophia. — 7a, 2 Hora nobis. — 10 b, 5 regem tuum patrem (patrem reimt mit filia!). — 11 a, 1 virtutum. — 17 a, 1 O nate Mariae, gegen den Reim. — 18a, 1 Patri commenda. — 20 b, 1 Qui dignitatis. — Nach Str. 20 folgen zwei Strophen, die wohl aus einem andern Liede entnommen sind, da sie mit dem Gedankengange dieses Weihnachtsliedes gar keinen Zusammenhang haben:
O dulcis
Iesus, Inferni
portas urgens |
Qui lux
de lute Post
triduum resurgens |
21 a, 2 nate regina. — 22b, 2 Fili regis.— 22b, 3 Sis dux gregis.— 24a, 3 Patri Domino. — 25 a, 1 Qui te dedisti pretium. — 25 b, 1 Da quoque in te.
Editor's Note:
"Klemming II" refers to Gustaf Edvard Klemming, ed., Pić Cantiones. S. Trinitatas; Jesus Christus; S. Spiritus; S. Maria. Holmić. 1886.
Theodoric Petri, ed., Pić Cantiones Ecclesiasticae et Scholasticae Veterum Episcoporum. (Gyphisuualdić: Augustinum Ferberum, 1582)
Sheet Music and Notes from Rev. George R. Woodward, ed., Pić Cantiones. A Collection of Church & School Song, chiefly Ancient Swedish, originally Published in A. D. 1582 by Theodoric Petri of Nyland. (London: Printed at the Chiswick Press for the Plainsong & Medieval Music Society, 1910), Carol #67, pp. 150-161, Notes p. 259.
Notes
See: The Christmas Songs in Woodward's Pić Cantiones (1910)
See generally: Theodoric Petri, ed., Pić Cantiones Ecclesiasticae et Scholasticae Veterum Episcoporum. (Gyphisuualdić: Augustinum Ferberum, 1582)
Some sources of Latin hymns found in Piae Cantiones:
Guido Maria Dreves and Clemens Blume, eds., Analecta Hymnica Medii Aevi, Vol. 1. Cantiones Bohemicae. (Leipzig: O. R. Reisland, 1886).
Guido Maria Dreves and Clemens Blume, eds., Analecta Hymnica Medii Aevi, Vol. 45b. Cantiones et Motetten des Mittelalters. (Leipzig: O. R. Reisland, 1904).
G. E. Klemming, ed., Piae Cantiones. S. Trinitas. Iesus Christus. S. Spiritus. S Maria. (1886). Primary source for many scholars, including Dreves, Woodward and others.
George Ratcliffe Woodward, Piae Cantiones: A Collection of Church & School Song, chiefly Ancient Swedish, originally published in A.D. 1582 by Theodoric Petri of Hyland. (London: Chiswick Press for the Plainsong & Medieval Music Society, 1910).
Sheet music for some hymns can be found in George Ratcliffe Woodward, The Cowley Carol Book, First & Second Series. Table Of Contents. (London: A. R. Mowbray & Co., Ltd., ca. 1902, 1912).
Translations of some carols can be found in John Mason Neale and Thomas Helmore, eds., Carols for Christmas-tide (London: Novello, 1853). By the same authors was Carols for Easter-tide (1854).
Translations and sheet music for some hymns can be found in Charles L. Hutchins, ed., Carols Old and Carols New (Boston: Parish Choir, 1916).
Scans of individual pages from Pić Cantiones (in the Adobe PDF format) can be downloaded from Facsimiles Piae Cantiones (http://www.spielleut.de/facs_piae_cantiones.htm; accessed June 15, 2009).
If you would like to help support Hymns and Carols of Christmas, please click on the button below and make a donation.